| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 |
مدت هاست سؤالی ذهنم را به خودش مشغول کرده است و البته چون در زمینه کاری من (نفت، زمین شناسی) همواره چنین دیدگاهی وجود دارد، دوست دارم در مورد آن یادداشتی بنویسم و البته بیشتر بیندیشم و شاید از نظرات دوستان بتوانم برای یافتن پاسخ آن بهره ببرم.
در بحث کاریابی این رشته هم همانند همه رشته های دیگر تحصیل شده در دانشگاه بحث «عدم مهارت کارجویان» پررنگ است. به طوری که عمدتا «بدون داشتن سابقه کار مرتبط» فرآیند استخدام و پیداکردن شغل تقریبا ناممکن است. به ندرت شرکتی نیاز به زمین شناسی دارد که تا کنون کار حرفه ای نکرده است؛ از سوی دیگر در دانشگاه و هم چنین در بخش های دولتی مرتبط با این صنعت هم تقریبا امکان یافتن کار «وجود» ندارد. (عمدتا آزمون ورودی ده ها هزار نفر متقاضی دارد که برای ظرفیتی نظیر یک صدم آن در وزارتخانه رقابت می کنند و البته باید با مرحله سخت تری به نام «گزینش» که مطلقا هیچ ارتباطی با مهارت های کاری و تخصصی هم ندارد دست و پنجه نرم کنند.) از سوی دیگر دنیای صنعت نفت دنیایی نیست که بتوان مهارت هایش را در جایی غیر از محیط کاری آموخت. نرم افزارها عمدتا بر مبنای اطلاعات سرچاه و Real time طراحی می شوند و عمدتا اختصاصی، گران قیمت و غیرقابل تهیه در جایی خارج از صنعت هستند. برای درک بهتر این نرم افزارها عمدتا باید پروژه های واقعی را با آن ها انجام داد. زمین شناسی سرچاه هم اگرچه به هر حال با زمین شناسی صحرایی آموخته شده در دانشگاه به هر صورت یکسان است، اما ظرافت ها و چالش های ویژه خودش را دارد.
حال سؤال اینجاست که با توجه به طیف نظر کارفرمایان راجع به «عدم مهارت کارجویان» به عنوان مهم ترین عامل بیکاری فارغ التحصیلان و عدم تعریف دوره های آموزشی چند ماهه برای افراد متقاضی، فرد متقاضی شغل که مهارت های تخصصی را نداشته و مشتاق و جویای حرفه در این زمینه است، دقیقا باید از چه مراحلی بگذرد؟ آیا با اعلام این که رزومه شما غیرواقعی است، شما مهارت ندارید، شما هیچ کاری نمیدانید و عباراتی از این دست، میتوان به یافتن گزینه مطلوب رسید؟ آیا مدیریت منابع انسانی شرکت های نفتی «توانایی» و «مهارت» ارزیابی صحیح افراد دانش آموخته را دارد؟ (با اعلام نیازهای اغراق آمیز شرکت های نفتی که اولویت استخدامی شان افرادی با 15 سال سابقه کار است، چشم پوشی می کنیم: افرادی با این سابقه کاری همواره پتانسیل کار در شرکت های بسیار ثروتمندتر نظیر Qatar Petroleum یا حتی کارآفرینی و دریافت پروژه به صورت مستقل از وزارت نفت را دارند.)
پانوشت: تجربه شخصی نویسنده از شرکت های بزرگ و مطرح نفتی دنیا نظیر Shell، BP و Exxon نشان میدهد همه این شرکت ها افراد متقاضی را به عنوان Early Stage Career و بدون تجربه استخدام میکنند. در آن شرکت ها مدیر منابع انسانی در یک مورد مهم متخصص است: تشخیص پتانسیل و جوهره بالقوه متقاضیان و جهت دادن و پرورش آن پتانسیل در دراز مدت و تبدیل اشخاص مبتدی به متخصص.
اظهار نظرم با توجه به عدم داشتن ذره ای تجربه در این صنعت شاید اعتباری نداشته باشد. اما شنیدم که توصیه میشه برای جلسات طوفان فکری(یا وقتی که گروهی برنامه نویس قصد نوشتن طرح و کلیات یک برنامه بزرگ را دارند)، تو ذوق کسی نزنید و بذارید هر چرندیاتی که می خواهند بگویند، باشد که کار آید. از این مقدمه مهم که بگذریم، به نظر غیر مهم بنده میرسیم که این است:
اگر کتاب گاو بنفش اثر ست گودین را خوانده باشی(اگر کسی ترجمه اش رو هدیه هم داد نخوان، که به نظرم افتضاح است) در جایی میگوید که در خصوص پیدا کردن کار هم باید رزومه ات گاو بنفش باشد. من با توجه به اینکه هیچ اطلاعاتی ندارم در زمینه رشته شما ندارم نمی توانم مثال برایت بزنم اما حتماً خودت میتوانی گاو بنفشی را(تا حد امکان پارتی نباشد!) برای رزومه ات پیدا کنی که توجه کارفرمایان را به خود جلب کند.
یکی هم اینکه سعی کنی به رایگان برای یک شرکت که امید داری از این طریق می توانی به استخدامش در بیایی و خودت را نشان دهی کار کنی. میشه در جلسه مصاحبه یا رزومه هم این رو مطرح کرد به دلیل عدم سابقه کار بنده حاضر برای یک مدت رایگان و تنها جهت کسب سابقه و نشان دادن توانایی هایم کار کنم.
چیز دیگه ای به ذهنم نمیرسه، موفق باشی
علی عزیز. متشکرم از توصیه هایت. مشکل اینجاست که نخستین بخش از رزومه ات که مورد توجه شان قرار میگیرد «سابقه کار» است و در صورتی که این بخش «صفر» باشد اصلا نه حاضرند و نه می خواهند به حرفت گوش کنند و یا به مصاحبه دعوتت کنند. اگر به مصاحبه دعوت شوم که میتوانم قانعشان کنم.
مشکل این است که سابقه کاری صفر و کارفرمایان نفتی «جن و بسم الله» هستند و اگر سابقه کاریت صفر باشد، انگاری «جذام» داری. اصلا نمیخواهند ثانیه ای به تو وقت بدهند.
یاور چیزهایی که می‌گم بیشتر نظره تا واقعیت چون تجربه زیادی در این زمینه ندارم. و شایدم هم بی‌ربط به نوشته ات باشه.
به نظرم صنعت و شرکت‌هایی دوست دارن نیروی بدون سابقه کار را جذب کنن که در حال رشد باشن یا بهتر بگم در مرحله نوزادی یا رشد باشن. شرکت ها و صنایعی که به بلوغ رسیدن چون می دونن آینده خیلی براشون روشن نیست خیلی رغبتی برای جذب نیروی تازه کار ندارن. و این نگاه کوتاه مدت باعث میشه سرمایه گذاری یا مسئله آموزش نیروی انسانی کم رنگ میشه. به همین خاطر این نوع شرکت ها که شاید شرکت های نفتی هم جزوشون باشه رغبت دارن کسی را بگیرن که جواب پس داده و حوصله کار با آدم تازه وارد را ندارند. شاید هم چون سیستم شون پروژه ای است خود به خود نگرشون غیرسیستمی و کوتاه مدت میشه. حالا من کارفرما نمی دونم بعد از این پروژه پروژه دیگری می گیریم یا نه؟ برای چی بیام یک نیروی صفر کیلومتر را بگیرم و آموزش بدم. خودم هم معلوم نیست باشم یک عده را هم بچسیونم به خودم.
فکر کنم افراد بدون سابقه کار بیشتر در بخش دولتی امید جذب داشته باشن چون اولاً جذب و استخدام یکی از هدف های دولته و از طرفی دولت خیلی درگیر هزینه این نیروی جدیدی که استخدام می کنه نیست یعنی تو بدنه بزرگش استخدام یک عده چیز خاصی نیست ولی برای شرکت خصوصی به معنای واقعی کلمه این فرق داره. خصوصی براش مسئله بیکاری مهم نیست و از طرفی هزینه براش مهمه. َیکی از مدیران بخش خصوصی می گفت من تا مجبور نشوم نیرو جذب نمی کنم. نگاه می کنم ببینم می توانم این کار را برگردن کسی که در حال حاضر در مجموعه کار می کند بندازم یا نه؟ اگر دیدم واقعاً دیگر ظرفیت اضافی در سازمان وجود نداره نیروی جدید استخدام می کنم پس نگاهی که به دنبال صرفه جویی شدید در هزینه هاست هیچ وقت راضی نمی شود جوانی را بگیرد و چند سال برای او میلیونی هزینه کند بعد او را به نیروی مورد علاقه خودش تبدیل کند همه دنبال لقمه آماده و جویده شده هستند بعد اتفاقی که می افتد این است که قضیه مرغ و تخم مرغ پیش می آید یک فارغ التحصیل دانشگاه دچار سردرگمی میشود هر جا می رود سابقه می خواهند برای اینکه سابقه داشته باشد هم باید جایی وارد شود. در کل به نظرم در ایران دیوار های ورود به سیستم و شرکت ها بلند است چون در جامعه ای زندگی می کنیم که از مدیرگرفته تا کارگرش نمی داند فردا هست یا نه؟ آیا فردا که بلند شد قانون بخشنامه یا دستور جدیدی صادره شده یا نه؟ آیا فردا اصلا کسب و کاریشان هست یا نه؟ اگر بخواهم به ابتدای متن برگردم و راهکار علمی توصیه کنم به نظرم یک فرد بدون سابقه باید به سراغ حوزه ها و صنایعی برود که در حال رشد هستند. چون اولاً بخاطر قرار گرفتن روی نمودار رشد به دنبال جذب نیرو هستند در ثانی با روحیه جوانانه و شاداب جوان بیشتر سنخیت دارند. دیوار ورود به صنایع بزرگ یا زیربنایی یا قدیمی معمولاً دیوار بلندی است که شاید قد کوتاه جوان امروزی به آن نرسد.
ببخش اگر طولانی بود.
سلام علی جان و ممنون از نظر شما.
مطالب خیلی خوبی بودند و قابل تأمل. متشکرم.
برای مثال در شرکت Shell برای Internship که در واقع دوره کارآموزی دانش آموختگان است، شرایط ورود به شرح زیر است:
What we look for:
You’ll be evaluated on your capacity for analysis, decision-making and creating workable solutions, as well as your drive and enthusiasm, resilience and confidence.
توانایی شما در تحلیل، تصمیم گیری و ارائه راه حل های مناسب به همراه انگیزه و اشتیاق، انعطاف پذیری و اعتماد به نفس.
During an Assessed Internship, you’ll have a formal mid-term review with your mentor and supervisor. Following this, there will be a final review where you’ll be asked to complete an online simulation exercise and written task. You’ll also be asked to prepare a final presentation about your project.
در طی این دوره از شما توسط مربی و سرپرست کارتان یک آزمون میان ترم اخذ می شود. بعد از آن یک آزمون نهایی از شما گرفته می شود که باید در آن یک شبیه سازی آنلاین و یک آزمون نوشتاری را با موفقیت پشت سر بگذارید و بعد از آن باید یک ارائه نهایی از پروژه تان داشته باشید.
کدام یک از شرکت های نفتی ایرانی چنین پیش شرط هایی دارند؟ اساسا زمانی که رزومه را دریافت می کنند، بدون داشتن «تجربه کاری» سایر بخش ها را اصلا نمی بینند.