درباره تحقیر

ما انسان ها درون خودمان به مکانیزم های بسیار پیچیده ای مجهزیم. برخی از این مکانیزم ها دفاعی و برخی دیگر تهاجمی یا اصلا انفعالی اند و شاید هزاران نوع دیگر. 

برای من مفهوم «تحقیر» همیشه از مسیری گذشته است که اگر زمانی با قدرت یا ساختار قوی تر از خودم روبرو شدم که ناخواسته و بالاجبار ناچار به تحملش شدم، کاربرد و معنا می یابد. به عبارت دیگر ما انسان ها «اهانت» و « تحقیر» را نصیب کسانی میکنیم که عموما توان رویارویی یا رسیدن به آنها را نداریم. از گردش روزگار تا نیروهای سیاسی یا شخصی که از ما باسوادتر، ثروتمندتر یا زیباتر و ... است.

عزت نفس بشری زمانی معنا پیدا میکند که حتی از مرز توهین به بالادستی هم گذشته باشد و انسان حتی اگر مجبور به تحمل ناخواسته فردی در بالادست میشود هم لب فرو بندد و زبان نگشاید و در عوض بکوشد برای رسیدن به آن بالادستی. یا از راه بهتر یا از طریق سخت تر.

اوج شکستن شخصیت بشری زمانی معنا پیدا میکند که به تحقیر «پایین دستی» بپردازد. زمانی که شخصی که از ما دانش، ثروت، شهرت، تجربه یا ... کمتری دارد را تحقیر میکنیم، به او به دلیل نداشتن فعالیت های مشابه ما انگ «بی صلاحیتی» میزنیم  و همزمان شخصیت انسانی اش را با عینک بزرگوارانه و تلقی جایگاه خودمان به عنوان معلم دانا و ساختن شخصیت و کاراکتر «دهان گشاد» از وی زیر سؤال میبریم، احتمالا از مرزهای خودساخته دانایی ساعت ها فاصله گرفته و از بعد انسانی خویش چند قدمی دور شده ایم. 

انسانی که به تحقیر افراد قوی تر دست میزند آشکارا بر ضعف خود اعتراف میکند، اما زمانی که به فرد ضعیف تر از خودش با حقارت نگاه کند، دیگر شایسته ترحم است.

پانوشت: تا همین چند سال پیش همیشه برای آموزش برنامه نویسی تنبلی میکردم. از امروز تا سال بعد همین موقع وب سایت آموزش نوین زبان به ایرانیان را راه اندازی میکنم، با هر هزینه ای که داشته باشد، چون بر خلاف آن بالادستی که تحقیر پایین دستی را به بهانه عدم صلاحیت نقد بهانه کرد، نه به او توهین میکنم و نه تحقیرش میکنم، بلکه خودم را به سطحش میرسانم و بعد دوباره با وی همکلام میشوم.